home icon ile ilgili görsel sonucu Prof. Dr. Özcan UZUN
Psikiyatri Uzmanı
 
 

VAJİNİSMUS

 

Vajinismus, kadınlarda görülen bir cinsel işlev problemidir. Vajina girişini çevreleyen kasların istem dışı kasılarak cinsel birleşmede acı ve ağrıya neden olması ya da bu sebeple cinsel birleşmenin hiç gerçekleşememesi şeklinde tanımlanabilir. Kasılmalar, cinsel birleşme dışında jinekolojik muayene esnasında ve vajina içine tampon yerleştirme durumlarında da ortaya çıkabilir.

Nedenleri

Bu hastalığın %90'ı psikolojik, %10'u organik kökenlidir. Psikolojik kökenli olanlarının başlıca sebebi "yanlış cinsel eğitim, hatalı cinsel mesajlar" olabilir. Genç kızlara ergenlik çağından itibaren cinselliğin ayıp, kötü ve günah olarak anlatılması, kızlık zarının öneminin abartılması ve ilk birleşmenin acı veren ve kanamaya sebep olan bir deneyim olacağının öğretilmesi bu etkenlerden bazıları olabilir.

Bazı durumlarda kişinin başından geçen tecavüz veya kötü cinsel deneyimler de vajinismus hastalığının sebebi olabilir. Hamile kalma korkusu, doğum korkusu veya kızlık zarının yırtılması gibi korkular da az görülmekle birlikte bu hastalığın psikolojik nedenleri arasında gösterilebilir. Sağlıklı ve aktif cinsel hayata sahip kadınlarda dahi bazı durumlarda geçici de olsa vajinismus görülebilir. Doğum veya jinekolojik ameliyatlar sonrası, büyük üzüntüler ve emzirme (laktasyon) döneminde kadınlarda görülen cinsel istek azalması bu durumlara örnek olarak gösterilebilir.

Vajinismusu olan kadınların büyük kısmında cinsel istek ve uyarılma tamamen normaldir ve orgazm olabilirler. Vajinismusu olan kadınlar genelde bedensel açıdan son derece sağlıklıdır. Bazı kadınlarda vajinismus baştan beri vardır, bazılarında ise sağlıklı bir cinsel yaşamı takiben sonradan ortaya çıkar. İkincil vajinismus adı verilen bu durum genellikle disparoniye (ilişki esnasında ağrı) bağlı olarak gelişir. Vajinismus, kadının kendisini eksik hissetmesine neden olabileceği gibi eşine karşı da suçluluk hissetmesine sebep olabilir. Vajinismus tedavi edilmezse, çiftin cinsel haz ve doyumu ile üreme işlevi olumsuz etkilenir.

Vajinismusun türlerini şöyle sıralamak mümkündür:

Primer vajinismus: Bir kez bile olsun cinsel ilişkinin gerçekleşememesi

Sekonder vajinismus: Önceden sağlıklı şekilde ilişki mümkünken yaşanmış bir cinsel travma sonrası (olumsuz deneyime yol açacak komplikasyonlu bir doğum, düşük, kürtaj, sert bir jinekolojik muayene, taciz veya tecavüze maruz kalma gibi) gelişen vajinismus durumu

Belirtileri

  • Kadının cinsel ilişki deneyimini gerçekleştirememesi veya ilişkinin ağrılı ve acılı olması

  • İlişki anı geldiğinde vücudun tümünde veya kalça ve bacaklarda kasılmaların olması

  • Cinsel ilişki anı geldiğinde terleme, bunalma, bayılma hissi yaşanması

  • Kişinin cinsel ilişkiyi istediği halde istemsiz bir şekilde bu eylemden kaçınması

  • Sık olarak bacaklarını kapatması ve kendini geri çekmesi

  • Başarısızlıkla sonuçlanan cinsel ilişki sonrasında ağlama krizlerinin olması

  • Cinsel ilişki düşüncesi akla geldiğinde ağrılı ve acılı geçeceği düşüncesi

Tedavisi

Hastalığın tedavi süreci oldukça basittir. Önemli olan sorunun nedeninin belirlenmesidir. Sorun fiziksel kaynaklı ise jinekolojik olarak tedavi edilebilir. Eğer hastalığın nedeni psikolojik (%90) ise çiftin beraberce terapiye devam etmesi gerekebilir. Her psikolojik rahatsızlıkta olduğu gibi bunda da hastanın hastalığını tanıyıp kabullenmesi ve tedaviye inanması tedavi sürecini kısaltır ve daha başarılı kılar. Vajinismus kesinlikle tedavi edilebilen bir problemdir.

Vajinismus tedavisinde psikoeğitim, davranışsal ve bilişsel terapiler gibi bilimsel tedavi teknikleri uygulanır. Cinsellik, cinsel organlar hakkında bilgi, gevşeme teknikleri vs. temel yöntemler olarak kullanılır. Vajinismus psikoterapötik bir süreç ile kesinlikle kalıcı çözüme ulaşır. Bundan dolayı bilimsel olarak açıklanmamış ve kanıtlanmamış her türlü yaklaşımdan kaçınmak gerekmektedir.