YAKINMALARINIZ BİR HASTALIĞI GÖSTERİR Mİ?

Psikiyatrik rahatsızlıklar, çeşitli nedenlerle kişinin düşünce, duygu ya da davranışlarında sorun olması halidir.  Bu sorunlar kendini çeşitli belirtilerle gösterir. Ancak, ortaya çıkan belirtilerin hastalık (bozukluk) olarak sayılabilmesi için bazı koşullar gereklidir. Bunların ne kadar süredir devam ettiği, ne kadar şiddetli olduğu, kadar rahatsız edici olduğu, normal yaşantınızı ne kadar etkilediği önemlidir. Yani, belirtiler klinik açıdan önemli olmalıdır.

Eğer belirtiler

• İşlevselliğinizi etkiliyor ise; yani ilişkilerinizi, verimliliğinizi,  toplumsal ve mesleki uyumunuzu bozuyor ise

• Veya hemen hemen her gün ve günün önemli bir bölümünde sıkıntıya yol açıyor ise bir ruhsal rahatsızlık içinde olabilirsiniz.

Aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazlası olması bir psikiyatrik tabloya işaret edebilir

• Baş ağrısı

• Kolayca gücenip rahatsız olma hissi

• Enerjinizde azalma ya da yavaşlama hali

• Hayatınıza son verme düşünceleri

• Çoğu kişiye karşı güvensizlik hissi

• Kolayca ağlama

• Olanlar için kendini suçlama

• Karamsarlık hissi

• Yalnızlık hissi

• Her şeye karşı ilgisizlik hali

• Gelecek konusunda ümitsizlik hali

• Her şeyin bir yük gibi görünmesi

• Kendinizi değersiz hissetme duygusu

• Başkalarının sizi başarılarınız için yeterince takdir etmediği duygusu

• Günahlarınızdan dolayı cezalandırılmanız gerektiği düşünceleri

• Cinsel istek ve ilginin azalması...

Bunlardan birkaçı varsa DEPRESYON ihtimali

• Uykusuzluk

• Aklını, kontrolünü kaybetme korkusu

• Kötü bir şeyler olacağı kaygısı

• Kontrol edilemeyen öfke patlamaları

• Bir başkasına vurma, yaralama,  zarar verme isteği

• Her şey için çok fazla endişe duyma

• Bazı şeyleri kırıp dökme isteği

• Bağırma ya da eşyaları fırlatma

• Sık sık münakaşa etme

• Bedeninizde ciddi bir rahatsızlık olduğu düşüncesi

• Aklınızda bir bozukluk olduğu düşüncesi

• Başkaları tarafından beğenilmeyeceği, eleştirileceği kaygısı

• Yanlış bir şeyler yapacağı endişesi....

Bunlardan birkaçı varsa bir ANKSİYETE BOZUKLUĞU ihtimali

• Başkalarının sizi gözlediği ya da hakkınızda konuştuğu hissi

• Başkalarının paylaşıp kabul etmediği inanç ve düşüncelerinizin oluşu

• Başkalarıyla birlikte olduğunuz durumlarda dahi yalnızlık hissi

• Cinsiyet konusunda sizi çok rahatsız eden düşüncelere sahip olma

• Herhangi bir kimsenin düşüncelerinizi kontrol edebileceği hissi

• Başka kişilerin duymadığı sesleri duyma

• Diğer insanların sizin özel düşüncelerinizin farkında olması

• Başka bir kişiye karşı asla yakınlık duymama....

Bunlardan birkaçı varsa bir PSİKOTİK BOZUKLUK ihtimali
 

Öte yandan, hiçbir test, ölçek veya laboratuvar inceleme (beyin görüntüleme vs. dahil) ile tanı konulamaz. Tanı için mutlaka psikiyatri uzmanı değerlendirmesi gerekir.

Belirtileri bazen siz fark edemeyebilirsiniz. Değerlendirme aşağıdaki durumlara göre yapılır:

1. Kendi algıladıklarınız:

Düşüncelerinizi, davranışlarınızı ve işlevselliğinizi nasıl algıladığınız, sizin için neyin normal olduğunu belirlemek için kullanılır. Bazı konularla başa çıkamadığınızın farkında olabilirsiniz. Yada daha önce yapmaktan zevk aldığınız günlük aktiviteleri artık yapamadığınızı yada yapmaktan zevk almadığınızı düşünebilirsiniz. Eğer depresyonunuz varsa, günlerce bulaşıkları yıkamayabilir, banyo yapmayı bırakabilir, sosyalleşmekten kaçınabilir, hobilerinize olan ilginizi yitirebilir yada ailenize normalden çok daha fazla bağırmaya başlamış olabilirsiniz. Kendinizi üzgün, ümitsiz, cesareti kırılmış ve vazgeçmiş hissedebilirsiniz. Bu davranışların normalden farklı olduğunu fark edebilir, bir şeylerin yanış olduğunu düşünebilirsiniz.

2. Başkalarının algıladıkları:

Kendi algılarınız objektif olmayabilir ve davranışlarınız, düşünceleriniz yada işlevselliğiniz konusunda yeterince doğru bilgi vermeyebilir. Oysa tarafsız gözlemciler bunu sağlayabilir. Size göre yaşamınız gayet normal gelebilir. Fakat çevrenizdeki kişilere garip ve anormal gelebilir. Bu genelde Şizofren durumlarında geçerlidir. Eğer şizofrenseniz, sesler duyuyor olabilirsiniz ve başka bir insan ile iletişim kurduğunuzu düşünerek bu seslerle konuşmaya devam edebilirsiniz. Bu durumu gözlemleyen dışardan birisi için davranışınız anormal gelecektir.

3. Kültürel ve etnik normlar:

Çoğu kez, neyin normal neyin anormal olduğu içinde bulunduğumuz kültür tarafından belirlenir. Fakat bu sizin kültürünüzde normal kabul edilen bir davranış başka bir kültürde anormal olarak karşılanabilir demektir. Sadece kendi duyduğunuz seslerle konuşmak Batı dünyasında Şizofreni belirtisi olabilir, fakat diğer kültürlerde bu tür halüsinasyonlar dinsel deneyimin bir parçası sayılabilir. Ve bazı davranışlar ailenizde normal karşılanabilir ama dışarıda düzeltilmesi gereken anormal davranışlar olarak düşünülebilir. Örneğin, dikkat eksikliği ve hiperaktivite aşırı kontrollü bir okul ortamında kabul edilmezken, daha az kontrollü ev ortamında normal sayılabilir.